Etüt ve egzersiz kavramları müzik eğitiminin en önemli basamaklarından biri olan çalgı eğitimi için çok önemlidir. Son elli yılda geleneksel müziğimizle ilgili olan çalgıların eğitiminin belli bir disipline oturtulmaya çalışılması, özellikle de bağlama ile ilgili etüt egzersiz içerikli çalışmaların artması umut vadetmekle birlikte var olan çalışmaların çeşitli kriterler üzerinden incelenerek bundan sonraki yapılacak olan çalışmalara yol gösterici olacağı düşünülmektedir. Bu araştırma, bağlama/saz eğitim öğretiminde önemli bir konuma sahip olan, büyük bir kısmı veya bütünü etüt, egzersiz ve alıştırma içerikli yazılı/basılı materyalleri çeşitli yönlerden inceleyerek bulgulara ulaşıp öneriler sunmayı amaçlamaktadır. Ulaşılabilen, 6 yazara ait 8 kitabın içerisinde; temel müzik bilgisi ve kuramsal bilgilerin yer alma durumu; etüt ve egzersizlerin ölçü, dizi, makam, ton özelliklerine göre dağılımları; hedeflenen düzenler ve farklı çalım stillerinin kullanılma durumları incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma evrenini, bağlama/saz için yazılmış olan, içeriğinin tamamı ya da büyük bir kısmı etüt, egzersiz ve alıştırma olan ve ulaşılabilen yazılı basılı yayınlar oluşturmaktadır. Örneklem dâhilinde 6 farklı yazara ait 8 yayın incelenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında; yayınların son yıllarda sayıca artan bir eğilime girdiği; çoğunluğunun orta ve ileri seviye hedefli olmasından dolayı bağlama tarihçesi, çalgı bakımı ve korunması, etüt/egzersiz/alıştırma gibi kavramlarla ilgili bilgilerin verilmediği; büyük bir kısmının bozuk düzenine göre hazırlandığı; çoğunluğunda hedef belirtilip seviye belirtilmediği; büyük bir kısmında etüt ve egzersizlerin numaralandırma yöntemiyle sıralandığı aldığı, çoğunluğunda parmak ve tel numaralarıyla birlikte tezene yönlerinin belirtildiği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Bağlama, Saz, Etüt, Egzersiz, Alıştırma, Çalgı Eğitimi